Tu byłem. Tony Halik

 

Z zapartym tchem słuchaliśmy Mirosława Wlekłego, który podczas spotkań podróżniczych opowiadał o Tonym Haliku. A że robił to mając przed sobą młodych odbiorców, było przemiło. Wyczuwało się masę faktów, z których tylko niewielką część mógł opowiedzieć podczas krótkiego spotkania. Ta książka, kierowana do dorosłego odbiorcy zawiera dużo więcej i czyta się jak dobry film dokumentalny. Bo postać autor wybrał nietuzinkową. A za "książkę reportażową" Mirosław Wlekły otrzymał Nagrodę Magellana.

 

Osobowość Tony'ego Halika jest tak bogata, że swoimi doświadczeniami mógłby obdzielić kilka osób. Nic dziwnego, że biografia liczy prawie 500 stron i czyta się jak książkę przygodową. Bo ilość odwiedzonych przez bohatera miejsc, ilość zdarzeń, które miał okazję nagrywać z miejsca za kamerą, robi piorunujące wrażenie. Udowadnia, że życie potrafi być naprawdę nieprawdopodobną przygodą, jeśli ma się ku temu potencjał, odwagę, szczęście. Człowiek, który uwielbiał to, co robił, kamera i aparat to jego żywioł. A trzeba wiedzieć, że podróże stanowiły duży procent jego życia. Ale drugą jego część stanowiła praca, żeby móc pozwolić sobie na podróże. Odwaga, lekki duch, ruchliwość, pracowitość, poczucie humoru, skuteczne odnajdowanie ważnych osób i utrzymywanie z nimi kontaktu, sprawiały, że jako dziennikarz i reporter, był tam, gdzie trzeba, w środku najważniejszych wydarzeń. "Niezbyt urodziwy, ale sympatyczny", jak o nim mawiano, zyskiwał przewagę nad innymi, kochał ludzi, przyrodę, przygodę, życie, "kochał to, co robił, miał coś interesującego do przekazania i chciał to przekazać". Dlatego łapał je pełną piersią. Książka zawiera dokładny opis jego dzieciństwa (narodziny w Toruniu, nudzenie się w szkole, ale i znajomość fragmentów "Odysei", które pobudzały wyobraźnię nastolatka do odkrywania świata, kontakty z rodziną z Elbląga), młodości (wątek wojny i odnalezienia się we Francji, gdzie poznaje swoją przyszłą żonę, z którą potem przez wiele lat podróżuje odważnie, nauczyciel w szkole lotniczej w Argentynie), dojrzałości (pracy jako reportera, fotografa, "dyplomaty wśród dziennikarzy", człowieka, który z każdym i wszędzie potrafił się dogadać, odważnego smakosza bez "kulinarnych granic", świetnego wodzireja zabaw i duszę towarzystwa). Autor dociera do jego przyjaciół, znajomych, tych, co z nim współpracowali, nawet do komiksu o Halikach we francuskim "Pilote" (na którego łamach rodził się Asterix). Daje szeroki opis jego działań na przestrzeni całego niesamowicie intensywnego życia. Odkrywa przed czytelnikiem sekrety życia rodzinnego, zapierających dech podróży z Pierette, narodziny syna Ozana ("urodziłem się w USA, wychowywałem w Argentynie, dorastałem w Meksyku, studiowałem i mieszkam w USA, a imię mam po brazylijskim Indianinie"), zaprasza do gigantycznego domu w Meksyku, do programu podróżniczego "Pieprz i wanilia" tworzonego z partnerką Elżbietą Dzikowską, na punkcie której kompletnie zwariował ("cholernie mi się podobasz"). Wiele faktów i miejsc (we Francji, Meksyku, Stanach Zjednoczonych, Argentynie i Polsce), listów, fotografii udało się Mirosławowi Wlekłemu odnaleźć i potwierdzić, ale jest też trochę nieścisłości czy niedopowiedzeń w sylwetce tego barwnego bohatera, wiele motywów postępowania, które autor umiejętnie śledzi i nakreśla, wiele tajemnic, które bohater zabrał ze sobą. Życie i książka o Haliku "to szalona przygoda, w której trzeba uważać, żeby samemu się nie zgubić między fikcją i rzeczywistością". Napis pod mostem Poniatowskiego w Warszawie "Byłem tu. Tony Halik" choć żartobliwie czy z ironią, to jednak pokazuje z dużą świadomością, że trudno znaleźć taki kraj, miejsce, gdzie nie dotarł Tony Halik, a liczba przebytych kilometrów przyprawia o zawrót głowy.

Czytanie tej książki to wielka frajda. Autor wykonał kawał dobrej roboty. Dzięki nowo odkrytej postaci Tony'ego Halika powstał film dokumentalny "Tu byłem. Tony Halik" i pełna przygód książka dla dzieci "Przygoda dzika Toniego Halika".

Tu byłem. Tony Halik

Mirosław Wlekły

wydawnictwo Agora, Warszawa 2021

liczba stron: 480