Losy dziewięcioletniego Rafała żyjącego w okupowanej Warszawie czyta się z przejęciem. Jego relacja z ukochanym dziadkiem porusza, zatroskanie i pomysł dziadka o dalsze losy dziecka zasługuje na uznanie. Chłopiec jest bystry, ukochany i mądrze wychowywany przez dziadka, chętnie i dużo czyta, a największe wrażenie robi na nim "Wehikuł czasu" H. G. Wellsa, do którego odnosi się wielokrotnie podczas życia w getcie i poza nim. Ponieważ widzi wiele analogii między uciskanymi przez Morloków Elojami a okupantem niemieckim i narodem żydowskim.
Losy Rafała są dobrym tłem dla pokazania okupowanej Warszawy, opustoszałego zoo (autor wykorzystał wspomnienia Janiny i Jana Żabińskich), losu dzieci żydowskich (cytaty Janusza Korczaka). Rafał dzięki trosce dziadka zostaje przeszmuglowany na aryjską stronę (pieniądze zarabiał grając na skrzypcach), gdzie dzięki pomocy kilku odważnych osób, zostaje bezpiecznie przeprowadzony przez ulice i zostawiony "na wolności". Z wysoką temperaturą zostaje sam, ukryty w zoo, gdzie skrywają się też inne poznane przez niego dzieci (Emek i Lidka), dostaje od nich wskazówki, kiedy bezpiecznie można wychodzić z kryjówki, jak dotrzeć do działek z warzywami. Kiedy teren ogrodu zostaje szturmowany przez okupanta, Rafał ukrywa się w domu u starszej kobiety. Świadomość, że zło kiedyś przeminie, bogata wyobraźnia i losy bohaterów z Wehikułu czasu, pomagają mu przetrwać trudne chwile, żyć w obliczu wielu zagrożeń, przenosić się w przyszłość (do 2013 roku, kiedy dzieci nie szanują chleba tak jak podczas wojny), mieć nadzieję na lepsze kiedyś.
Książka została nagrodzona wieloma odznaczeniami: Grand Prix III Konkursu Literackiego im. Astrid Lindgren, I nagroda VI Konkursu Literackiego Muzeum Książki Dziecięcej, Kinderbuchpreis 2015 XX Konkursu Literackiego Jury der Jungen Leser. Opisy pozwalają szybko przenieść się w panujący klimat Dzielnicy. Utrzymana konwencja realistyczno-fantastyczna pomaga dziecku w łatwiejszym odbiorze i zrozumieniu zależności między okupantem a ofiarami wojny. Osadzenie na faktach o zagładzie, o losach ogrodu zoologicznego, zachowanie prawdziwych nazw ulic Warszawy, dzielnicy żydowskiej, biblioteki, którą odwiedzał Rafał, czyni lekturę poważną, wiarygodną dobrze przygotowaną przez autora, przejmującą. Powieść pokazuje, co w życiu ważne, czym jest miłość, oddanie, przyjaźń, uczciwość, nadzieja nawet w czasie wojny.
Marcin Szczygielski
Instytut Wydawniczy Latarnik, Warszawa 2015
liczba stron: 224
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz