Wojna skowronków

Anglia u początku XX wieku. Clarry, jej brat Peter, "jedyny i najlepszy" kuzyn Rupert, Simon Bonnington Kościsty i jego siostra Vanessa dorastają w cieniu pierwszej wojny światowej. To bohaterowie, których od początku chce się poznać, i być razem z nimi w ich marzeniach, odważnych działaniach i spełnianiu własnych planów. Spokojna i bardzo subtelna narracja prowadzi przez kolejne lata ich życia, pokazuje proces dorastania, działań podczas wojny i losów po. Nie brak motywów przyjaźni, rodzących się uczuć miłości, odwagi.

Dzieciństwo Clarry i Petera to czas samodzielności i zbierania doświadczeń, zimny charakter zapracowanego ojca (który nigdy nie lubił dzieci, nie umiał okazać im miłości), czerstwy chleb, gryzące szaliki. To także coroczne wyczekiwane wakacyjne wyjazdy do dziadków w Kornwalii, pełnia życia nad morzem, z kucykiem, wśród wrzosowisk i zieleni łąk, i kolejnych wybryków z kuzynem Rupertem (nauka pływania, choć dziewczynom nie wypada, zbieranie grzybów, łapanie żmij). "To bardzo uprzejme ze strony waszych dziadków... że każdego lata... Postarajcie się, na litość boską... nie sprawiać kłopotu".

Młodość to odważne kroczenie za swoimi marzeniami, okupione ciężką pracą, rozsądkiem, kolejno realizowanymi krokami, by iść mądrze do przodu, mając na uwadze dobro innych, ciepłe rozmowy, bliskie relacje z rodziną i przyjaciółmi. "Dziewczyny mogą wszystko, tylko rzadko im się pozwala". A także pokonywanie stereotypów, że dziewczęta mogą się kształcić ("gniew ojca unosił się w powietrzu jak ciemna, gęsta mgła"), być nie tylko siostrą swojego brata, pomocą kuchenną, ale i sobą, i szybko piąć się w edukacji, wyróżniać i zasługiwać na uznanie. Mogą się spełniać w tym co robią, wypełniać obowiązki domowe jak najlepiej, ale też czytać, nauczać innych, dążyć do zdobycia wykształcenia, być ważnymi, leczyć. Pokonywanie niechęci do nauki w szkole z internatem (przez Petera) i uparte dążenie do bycia wzorowym studentem Oksfordu. Wojenne losy Ruperta i Simona Kościstego, prawdziwy konflikt wojenny, armie toczące bezsensowne boje, okaleczeni żołnierze powracający z frontu, skowronki śpiewające dla każdej nacji w ich ojczystych językach.

Ta ponadczasowa powieść została doceniona przez krytyków i nagrodzona Costa Children’s Book Award 2018. Czyta się znakomicie. Postaci szybko stają się bliskie i bardzo prawdziwe. Radość z sukcesów i beztroski bohaterów miesza się ze wzruszającą i niełatwą rzeczywistością. Rozsądna młodość i zdrowe relacje potrafią rządzić się swoimi prawami i sprawiać frajdę, pomimo życia w cieniu wojny i niemal romantycznego pojęcia o niej. Subtelne przedstawienie wojny to także wielka zaleta tej książki kierowanej do dzieci i młodszej młodzieży.

Wojna skowronków (ang. The Skylark's War)

Hilary McKay, tł. Łukasz Witczak

wydawnictwo Dwie Siostry, Warszawa 2021

liczba stron: 296