Lot jaskółek

Po wzruszających śpiewach skowronków dla okaleczonych pierwszą wojną żołnierzy (Wojna skowronków) czas na równie przejmujący, wnikliwy, ale i dodający nadziei Lot jaskółek. 

Delikatnymi jaskółkami opiekują się niemieccy chłopcy Erik i Hans, karmią je wytrwale i troszczą się, by miały siły odfrunąć, a potem wrócić na wiosnę. A kiedy przychodzi czas wojny, chłopcy, choć mają inne plany, szkolą się na pilotów Luftwaffe (bogaty wujek Karl pojawia się w ich życiu nieoczekiwanie, podsuwa szkolenia pilotów, a potem zabiera rodzinę z Berlina, by chronić przed nalotami) i szybują po niebie niczym ptaki, nie beztrosko, ale z wielką pasją, jak tylko oni potrafią. Robią naloty na Anglię, wykonują służbę z wielkim zaangażowaniem, i nadal marzą o pracy w zoo i sprzedawaniu smakołyków gościom.  

Poznajemy tu dalsze losy dobrego brytyjskiego chłopca Ruperta (przyszywany wujek rodziny Penroseów, ożeni się z chrzestną Kate- Clarry, a Kate zaopiekuje się jego Paxem), który nie tylko łagodzi obyczaje, ale delikatnie tłumaczy, że na nadchodzący czas potrzeba być dzielnym i silnym, by przetrwać czas wojny, jak się okazuje, nie tylko między Niemcami, Francją i Wielką Brytanią, ale wojną światową, do której dołączają kolejne kraje, ginie coraz więcej ludzi, unicestwiany jest naród żydowski, a walka trwa na lądzie, morzu i w powietrzu. Spokojne dotąd życie kilku przedstawionych rodzin zmienia się. Co prawda niektórzy są świadomi nadchodzących zmian, próbują być w czymś dobrzy, by przetrwać ten trudny czas. Ale chyba nikt nie zdaje sobie sprawy, że wojna zatoczy tak wielkie kręgi, zbierze tyle ofiar. Vanessa, Clarry, Rupert i Peter są już dorośli. Ale to młodsze pokolenie (Ruby, Kate, Hans i Erik) muszą szybciej dorosnąć, znaleźć sposób na życie, odwagę i siłę, by żyć. Ich losy niespodziewanie splatają się. Nieśmiała "niewidzialna" Kate (córka Petera, najmłodsza z licznego rodzeństwa, chorowita, z przewlekłym kaszlem, zmysłem obserwacji) coraz lepiej pisze głównie o  życiu rodzinnym, "karierze" i losach rodzeństwa, ale też sytuacji kraju, i to ona potrafi dotrzeć do upartego i niezależnego dziadka. Ruby (córka Violet) pomimo dziwnych plam na twarzy dzielnie, w końcu zmienia miejsce pobytu, pomaga innym, odkrywa swoją siłę i talent. Rozbrykany Will (brat Ruby) po wielu wojennych przygodach powraca do zniszczonego kraju i ciepłych ramion mamy, z cebulką lepszej lilii amarylisa dla siostry. Ruby i Kate zostają przyjaciółkami pod dachem mądrej Clarry, nie zawahają się ratować młodego żołnierza, który spadnie obok nich na ich łące.

Akcja dzieje się w latach 1931-47, pokazującej wybrane aspekty historii. Od "groźby wojny niosącej się złowieszczo niczym pomruk dalekiej burzy", przez lata wojny, obowiązkowej służby wojskowej Erika i Hansa, okrutnej Kristallnacht i nie obojętnych gazet brytyjskich wobec przemocy przeciw Żydom. Porady, by zabrać zwierzęta do weterynarza, uśpić je "zanim zaczną cierpieć głód, zanim rozpoczną się naloty". Zawirowania: "Londyn płonie, toczy się bitwa o Berlin", kolejne kraje przystępują do walk, zrywane są pakty, wynajdowana i stosowana jest nowa broń. Wojna światowa sieje zniszczenia i pustkę. I w tych okolicznościach do domu wraca Will, Clarry i Rupert pobierają się ("jednak nie są spokrewnieni"), a Kate zyskuje zaufanie obdarzonego miłością dziadka.

Brytyjska autorka Hilary McKay niezwykle umiejętnie kreśli opowieść o kilku rodzinach, dając nadzieję, przywołując pokój, pokazując ile dobra tkwi w pojedynczych ludziach, współczucia i siły, pomimo walącego się świata. Z lekką nutką humoru i nieskazitelnie ujmującą narracją. A na końcu zostawia garść informacji nt. porażki Niemiec w pierwszej wojnie, biedy i oczekiwań, że nowy przywódca odbuduje siłę narodu, o traktacie wersalskim i zadrze tkwiącej w Niemcach po klęsce 1918 roku, opisuje sytuację panującą w Wielkiej Brytanii podczas drugiej wojny, obowiązującej reglamentacji, przymusowej ewakuacji dzieci w Londynu, Plymouth i innych obszarów ryzyka bombardowań.

Lot jaskółek (ang. The Swallows' Flight)

Hilary McKey, tł. Łukasz Witczak

wydawnictwo Dwie Siostry, Warszawa 2023

liczba stron: 296