Nowe Ucieszki Cieszka

Film dla dorosłych pt. "Butelki zwrotne" Zdenka Svěráka, czeskiego aktora, komika i scenarzysty, oglądałam kilka lat temu, teraz mam przyjemność poznawania go jako pisarza dziecięcego w książce pt. „Ucieszki Cieszka”, wydane w 2013 roku nakładem wydawnictwa Dwie Siostry, wznowione w 2017 roku, z ilustracjami Ewy Stiasny. "Ucieszki" powstały w 1989 roku jako wieczorynka pt. "Radovanovy radovanky" (Radkowe radości), potem spisane na podstawie scenariusza i wydane w dwóch tomach (pierwszy z 1994 roku zawiera siedem przygód, drugi z 2008 roku to sześć odcinków).

Opowiadania o sympatycznym, pogodnym chłopcu przesiąknięte są ciepłem, humorem i dziecięcą beztroską. Boguszek zwany Cieszkiem jest synem ogrodników "taty, co ma złote ręce i mamy o złotym sercu". Jego przygody są powiązane tematycznie z przyrodą, ogrodem, lasem. Mieszka w gospodarstwie ogrodniczym, w domu z żółtymi okiennicami. Proste życie w zgodzie z naturą i rytmem przyrody wyznacza codzienne czynności, sezonowe obowiązki. Cieszko uczy się sztuki ogrodnictwa od rodziców (uczestniczy w konkursie na największą kalarepę, dba o rośliny, nie są mu obce grabie, konewka czy wykluwające się z gąsiennic motyle). Z boku to życie wygląda sielankowo. Tym bardziej, że zabawy umila pies Kwik, a dzięki przyjaciółce Katarzynce Cieszko zawsze może liczyć na błyskotliwe pomysły, pomoc i wsparcie, kiedy na podwórko wkracza łobuzisko Hugo.  

Opisywane przygody, dziecięce pomysły są zwyczajne (przeganianie motyli, jazda na łyżwach, udział w balu ogrodników, akcja ratowania Katarzynki porwanej przez wiatr, wyprawa z tatą po jemiołę). Ale opisane są w taki sposób, że nie sposób się od nich oderwać. Każde opowiadanie jest wyraźnie oddzielone od innych i kończy się słowami: "Tośmy się dziś znowu nacieszyli światem". Wtedy Cieszko zasypia zadowolony z uśmiechem na ustach. Od Cieszka można uczyć się pozytywnego postrzegania świata, dostrzegania w codziennych zdarzeniach radości, traktowania małych przygód jako ciekawych doświadczeń, częściej myśleć o ucieszkach niż porażkach, przyjmować świat z całym jego bogactwem.

Uroku tym prostym, inteligentnym i pogodnym historyjkom dodaje oszczędna zadziorna kreska Ewy Stiasny, kolażowe rysunki, jesienno-ogrodowe barwy. To dobra porcja niezawodnego czeskiego humoru na każdy czas. To udana narracja, zabawa słowem, humor sytuacyjny i językowy, od czasu do czasu ironiczny komentarz narratora. Przekład Doroty Dobrew czyta się z przyjemnością, zdecydowanie wprawia w dobry nastrój.

Nowe Ucieszki Cieszka
Zdeněk Svěrák
ilustracje: Ewa Stiasny
tłumaczenie: Dorota Dobrew
wydawnictwo Dwie Siostry, Warszawa 2017
liczba stron: 140