Propozycje na wiek 8-12: Zosia z ulicy Kociej, Obronić królową i Skrzynia władcy piorunów

Dzisiaj chciałabym przedstawić trzech znakomitych autorów książek dla dzieci w wieku szkolnym, jako gwarancja dobrej, udanej lektury, godnej polecenia innym. To trzy główne bohaterki: znana i ukochana przez wielu Zosia z ulicy Kociej z rozgadaną siostrą Manią, zaskakująco mocno pozytywna nastolatka Greta oraz niepełnosprawna detektywka Julka.

Pierwsza propozycja: "Zosia z ulicy Kociej. W ciekawych czasach", Agnieszka Tyszka.

Ciekawe czasy w nowej części serii to humorystyczne ujęcie współczesnej rzeczywistości z perspektywy fajnej polskiej "humanistyczno-artystycznej" rodziny. Autorka trafnie obrazuje polskich fachowców rozkopujących ziemię pod domem (NIH musi ratować swoje starannie pielęgnowane rośliny, dzieci nie idą do szkoły, sąsiedzi przechodzą przez rozkop przy pomocy drabiny). Wprowadza informacje nt. szkolnictwa (obowiązek comiesięcznego apelu patriotycznego, nauka "prawdziwej historii Polski" wytyczonej przez rządzących krajem). I prowadzi narrację o życiu bohaterów.

Zosia jest na takim etapie, że sama myśl o Krisie sprawia "chwiejność i chybotliwość i nieproszone rumieńce". Ale rozumu i błyskotliwości nie straciła. Udziela się na forum 6b, w domu układa zdrowe relacje z rodzicami, rodzeństwem i babciami. Bacznie rejestruje otaczający ją świat. Bo zdaje się, że to Mania z właściwym sobie humorem dopełnia słowami wiele dziejących się spraw. Ma ponadto doskonały umysł wczuwania się w "zwierzęce sprawy". I jest uczennicą klasy pierwszej, nieustannie zmagająca się z kryzysem szkolnym (głównie przez panią "Wonsz"), często "samozdumiewająca się" swoimi zdolnościami. Choć zasad gramatycznych nie pojmuje, pisze i tworzy dużo, z rozmysłem. Tata Lucjusz Wierzbowski, dojrzały 40-letni mężczyzna, psycholog, wie kiedy czynnie brać udział w rozmowie, a kiedy zamilknąć. Docenia smak kawy i swoją żonę (jak ja to rozumiem:). Nie stosuje "dziecioryzacji", Zosię, Manię i Wilusia traktuje i kocha na równi.

Dawno temu poznaliśmy Sekretnik Zosi, i ósmą część Zosi, kiedy była w podróży. Zaskakujący jest humor, język i perypetie Zosi oraz przygody jej rezolutnej rodziny. Dlatego z przyjemnością sięgnęliśmy po następny tytuł. Ciekawe są czasy, w których żyjemy, a w pojęciu Zosi pełne radości, wariactwa i pozytywnej energii. "Oczewiście" każdy kto ze "zdrozumieniem" przeczyta, ten będzie wiedział, jak to jest. W takiej rodzinie nikt nie powinien mieć "raumy" ani "dupresji". Tu żyje się na sto procent, nawet kiedy są myszy, bo "świat należy do odważnych i nieposłusznych"!

Zosia z ulicy Kociej. W ciekawych czasach

Agnieszka Tyszka

ilustracje: Agata Raczyńska 

wydawnictwo Nasza Księgarnia, Warszawa 2017

liczba stron: 224

Druga propozycja to "Obronić królową" Barbary Kosmowskiej.

Barbara Kosmowska potrafi odzwierciedlać rzeczywistość, współodczuwać to, co młodzież nosi w sobie, trafnie ujmować problemy młodzieży, wprowadzać czytelnika w ich świat.

W "Obronić królową" główną bohaterką jest Greta. Dziewczyna po przejściach, inteligentna, empatyczna, dojrzała, asertywna, otwarta na innych i potrafiąca słuchać. Szybko odnajduje się w nowej sytuacji, zjednuje "nową rodzinę", imponuje nowym kolegom i koleżankom w klasie. "Bezszelestnie porusza się po sercach" i rozdaje "tabletki dobroci". Potrafi wypracować i zdobyć sympatię Anny- żony taty, jest wsparciem i radością dla przyrodniej uroczej 8-letniej siostry Lilki. Z tatą po wielu latach rozłąki odnajduje nić porozumienia. Pozytywne relacje układa z osamotnioną ciocią w Berlinie. Rozkochuje największe klasowe ciacho- Igora, w jego mniemaniu "kumple, będą przez 12 miesięcy dziękować niebiosom" za taką dziewczynę. Wydawać by się mogło, że bez niej ta mała społeczność nie żyła tak jak powinna. Tak dobrze wkomponowała się w nowe otoczenie, tak delikatnie mówiła, że jeśli tu "przegrasz, wszyscy się dowiedzą. A w Warszawie można ukryć swoją przegraną w wielkim tłumie". Taka idealna bohaterka, wzór dla innych. Aż zdumiewa, aż trochę niemożliwa. Taka wzorcowa, że inną idealną osobę zżera nienaturalna zazdrość. "Prawdziwa królewna, której trzeba bronić. Nawet przed nią samą..."

Wiele tu się dzieje, różnorodność sytuacji klasowych i rodzinnych, relacji między młodymi dojrzewającymi osobami, dużo emocji, sytuacji wymuszających określenie się, jakimi wartościami kierować się mają bohaterowie (pomagać w sytuacjach kryzysowych, wspierać chorych, włączać się w zbiórki, uczyć koleżankę matematyki, przychodzić na urodziny, czy nie). Z podobnymi wyborami młodzi spotykają się na co dzień. To dlatego lektura spodoba się młodzieży szkolnej. Autorka wypowiada ich uczucia, omawia emocje, kieruje wyborami, pomaga podjąć decyzje.

Nowa książka Barbary Kosmowskiej została wyróżniona w IV Konkursie im. Astrid Lindgren na współczesną książkę dla dzieci i młodzieży. Jest tu ciepło, mądrość życiowa, humor i nostalgia (znane z innych powieści autorki: „Buba”, „Pozłacana rybka”, „Panna Foch” czy „Sezon na zielone kasztany”), jest wiara w to, że człowiek nie może stracić naturalnej zdolności kochania innych.

Obronić królową
Barbara Kosmowska
wydawnictwo Nasza Księgarnia, Warszawa 2017
liczba stron: 240

Trzecia propozycja: Skrzynia władcy piorunów, Marcin Kozioł. 

To pierwsza część serii: "Detektywi na kółkach". Książka przeznaczona dla młodzieży szkolnej, wpisana na listę lektur uzupełniających dla klas IV-VI. Trochę kryminał, trochę książka przygodowa, trochę sensacja. Moc akcji i wydarzeń, sporo zagadek do rozwiązania, a do tego sprytnie przemycona przez autora biografia wielkiego wynalazcy Nikoli Tesli zwanego Władcą Piorunów. Akcja trzymająca w napięciu. Czego chcieć więcej?

Pewnego dnia tata Toma nie wraca do domu. Do tego ginie spod domu starszy od Julki o rok Tom. Julia (detektyw na kółkach) dzięki tak niefortunnym zdarzeniom może spełnić się w wymarzonej roli śledcy. Doborowi bohaterowie tropią, odszyfrowują zagadki, trafnie i pomyślnie przeżywają wiele zdarzeń, dobrze kojarzą fakty, wypatrują przestępców! Ich dość niezwykłe umiejętności pomagają w ważnych odkryciach, a myśli Spajka-Biszkopta wprowadzają sympatyczny humor.

Akcja współczesna przeplata się z dawną, sprzed 150 lat, kiedy żył serbski inżynier i wynalazca Nikola Tesla. Nieprawdopodobne historie nt. tej osoby i wydarzeń z nim związanych oparte są na faktach. Powinny przyciągnąć i zafascynować młodego odbiorcę. Razem z bohaterami czytelnik będzie odkrywał związek zakupionej przez tatę skrzyni w domu Toma i jego porwania.

Książka napisana przyjaznym językiem, odpowiednim w odbiorze dla starszego dziecka. Dodatkowe zagadki pomagają w uczestniczeniu w akcji detektywistycznej, w błyskawicznym czytaniu z zapałem i frajdą.

Skrzynia władcy piorunów 
cykl: Detektywi na kółkach, tom 1
Marcin Kozioł
wydawnictwo Prószyński i S-ka, Warszawa 2017
liczba stron: 248