Wszystko jest cudowne. Wspomnienia z kołchozu w Estonii

Sigrid Rausing przebywa w zapomnianym przez Boga zakątku Estonii, żeby od środka obserwować proces uwalniania się państwa spod sowieckiej władzy i zacofania, budowania niepodległego kraju. W sposób liryczny i mocno sugestywny opisuje kołchoz, nędzę ludzi w zupełnie nowej dla nich rzeczywistości budowania kapitalizmu. Ten "zapach węgla brunatnego i stęchłej biedy" wynurza się ze wszystkich zakamarków życia.

Szeroki kontekt historyczny badań autorki (praca naukowca), wiele szczerych wyznań (choć Estończycy nie są skłonni do zwierzeń), szczegółowe opisy miejsc, życia ludzi, ich zmagań z wszędobylskim nałogiem ("oni nie piją, oni zapijają się na śmierć"), trudnościach w odnajdowaniu siebie. Wszystko to dzięki bliskości życia badaczki wśród ludzi, aktywnego uczestnictwa w wydarzeniach społeczeństwa, by czerpać jak najwięcej. "To nie jedyna historia, którą można by opowiedzieć o tamtym czasie, ludziach, miejscu", to historia tej autorki z tego miejsca, gdzie ludzie ukształtowani przez mało pasjonującą mocno cenzurowaną przeszłość czekają na to, co przyniesie im przyszłość. To stara, szara rzeczywistość, powolność, spokój, bezpieczeństwo (nikt nic nie ma), wolność bez perspektyw, materialne totalne zużycie przedmiotów, ludzie, dla których nienaturalny i zupełnie obcy jest uśmiech, kształtujący się jak grymas na twarzy. Drewaniane domy z odłażącą farbą, porzucone gospodarstwa, porośnięte mchem zapadłe strzechy, szare cienie zwierząt, ciche ulice, ponure blokowiska, "znękany krajobraz", wyczekiwanie na to, co przyniesie los. To "poszukiwanie siebie, swojego społeczeństwa", dojrzewanie i kształtowanie świadomości autorki. Wnikliwe obserwacje, analizy, porównania z innymi krajami, poruszanie spraw ważnych i błahych, fragmentaryczność i jednocześnie całościowe ujęcie sytuacji kraju.

Wszystko jest cudowne. Wspomnienia z kołchozu w Estonii
Sigrid Rausing
wydawnictwo Noir sur Blanc, Warszawa 2015
liczba stron: 256