Gabriela Mistral: Czerwony Kapturek i Śpiąca Królewna

"Drobne palce pukają, choć drzwi półotwarte,

w zmiętoszonej pościeli słychać głos potwora

głos dziwnie zachrypnięty (babcia przecież chora)(...)

Pożarł ją z wielkim smakiem, z kosteczkami z wszystkim"

Oto baśnie Gabrieli Mistral, chilijskiej noblistki, przetłumaczone przez polską poetkę Krystynę Rodowską. To wersje nieugładzone, przerażające, nie szczędzą ostrych słów i akcji, tak jak u braci Grimm i Ch. Perrault. A że w formie wierszowanej, rytmicznej, krótkiej, widać to jeszcze bardziej. Jest napięcie, są emocje, nacisk na cielesność, jest akcja i groza, jest funkcja wychowawcza utworu (prosto z Ch. Perrault), bez szczęśliwego zakończenia (jak u braci Grimm).
Przygody Czerwonego Kapturka mają uczyć posłuszeństwa i rozwagi (wszak autorka była po części nauczycielką). Historia porusza problem rozmów z obcymi i ostrożności względem nieznajomych (przyjemność czy powinność według B. Bettelheima). Napisana w cudnym i trudnym stylu opartym na 14 sylabach (tzw. aleksandryzm), bogatym i pięknym językiem, zakorzenionym w folklorze, z zachowanymi archaicznymi trudnymi nieraz słowami, oryginalnymi epitetami. Autorka jako pierwsza w historii Ameryki Południowej otrzymała Literacką Nagrodę Nobla w 1945 roku.

Ale tym, co przyciąga uwagę do tego wydania Czerwonego Kapturka są geometryczne, niepokojące ilustracje. Paloma Valvidia to ceniona artystka w Chile i za granicą. Czytelne oryginalne obrazy, świetliste kolory, sugestywna ekspresyjność. Czerwonego Kapturka łatwo zinterpretować do mini sztuki w wykonaniu dzieci. Dzieci uwielbiają wcielać się w role, a okrutny wilk czy Czerwony Kapturek są chętnie odgrywane. To jedna z popularniejszych baśni, własną wersję zna niemal każde dziecko.

Książka została wielokrotnie doceniona: np. nagroda miasta Santiago 2013, Bologna Ragazzi Award 2014 czy Best Book Design 2014.

 

Czerwony Kapturek
Gabriela Mistral
ilustracje: Paloma Valdivia
tłumaczenie: Krystyna Rodowska
wydawnictwo Nasza Księgarnia, Warszawa 2017
liczba stron: 32

Śpiąca Królewna to baśń równie popularna i lubiana. Która z dziewczyn nie marzy o pięknym i dzielnym księciu, który pocałunkiem wybudza ze snu?:) Jest tu trochę magii, ścierania się dobra ze złem, zaklinania. W końcu działania dobrej wróżki, dzięki której całe królestwo zapada w sen i budzi się po stu latach pocałunkiem pięknej księżniczki przez księcia. Cała historia kończy się pozytywnie, wielką ucztą i zaręczynami.
Śpiąca Królewna to utwór w ciepłej tonacji. Królewna jest niewinna, delikatna, śliczna "niczym senne marzenie". Zbudzona z długiego snu najpierw ironicznie mówi Księciu, że długo musiała na niego czekać:) A potem przyrzeka "miłować go 100 lat i więcej", dając szczęście. Pocałunek jest opisany z dużym uczuciem. A ich radość przyćmi "brzydką jak noc" złą wróżkę, przedstawioną wcześniej, tę która przypomniała, że "zło jest jeszcze" na świecie, i przerażenie, i nieszczęścia też. Tu wszystko zmierza ku dobremu zakończeniu. Sto lat snu zamienione na sto lat szczęścia to fajna opcja.

Utwór jest jednym z bliższych poetyckiemu światu G. Mistral. Warto zwrócić uwagę na piękno akwareli, tempery i kolażu zastosowanego przez ilustratorkę. Książka zdobyła wyróżnienie Bologna Ragazzi Award w 2014 roku.

Śpiąca Królewna
Gabriela Mistral
ilustracje: Carmen Cardemil
tłumaczenie: Krystyna Rodowska
wydawnictwo Nasza Księgarnia, Warszawa 2017
liczba stron: 32