Ryba o imieniu Fabian

Nieśmiała Selma zmienia klasę. Nowi uczniowie w 2b, nauczyciele, otoczenie, dojmująca samotność i smutek. Nic nie wskazuje na to, by ukrywający się ptak przestał ją dziobać. A jednak. Ptak wyfruwa z niej, stopniowo przestaje ją krytykować, daje o sobie zapominać. Czasem po prostu zostaje w domu, kiedy Selma wychodzi, albo ukrywa się gdzieś w doniczce czy pod kurtką. Coraz częściej milczy, nie krytykuje jak dawniej.

A Selma pomimo oporów i trudności w odnajdowaniu się między ludźmi, zdobywa się na to, by powiedzieć głośno, kiedy coś jej nie odpowiada. Znajduje sposoby na smutek i samotność (pisze listy, wyjeżdża do dziadków), choć ostrożnie, to i odważnie wchodzi w nową relację, kiedy wyczuwa w Fabianie bratnią duszę. Teraz jest trochę łatwiej. W pamięci ma nieodzowną Sznurówkę (więcej o ich przyjaźni w Sznurówka, ptak i ja), która odwiedza ją czasem, dziadków, do których chętnie płynie na wyspę, i Fabiana, którego dopiero poznaje, oswaja i dzieli z nim jego pasje. Bo Fabian traktuje ją normalnie, jak równą sobie, a jego mama objaśnia mu świat i nie kreuje uprzedzeń. Dzięki temu Selma nie boi się powiedzieć mu o sobie, swoim ptaku, ale nie o takim zwierzaku, jakie on zna i ma w domu. "Aha, więc to taki ptak... słyszałem o nich... gdzieś czytałem".

Dzięki nowo poznanej dziewczynce Andżelice Selma wie już, że czasem "słowa same w sobie nie są złe, ale sposób, w jaki je wypowiada" mogą jednak ranić, sprawiać przykrość, powodować jakiś niesmak, niechęć do drugiej osoby. Przeciwstawia się i broni siebie, kiedy nowo poznana osoba mówi o niej, że jest dziwna. Poza tym Selma dowiaduje się w końcu, dlaczego jej mama ostatnio bywa tak zmęczona, dlaczego częściej spędza czas w domu na kanapie, dlaczego chowa pod kocem lody.

Autorka pokazuje nam namiastkę szwedzkiego sposobu nauczania: dzielenie dzieci na grupy, wybór zagadnienia z listy, wspólnie opracowywanie materiałów w bibliotece szkolnej i w domu, opowiadanie na forum klasy o zagadnieniu w sposób fascynujący, by zaciekawić i dostarczyć wielu informacji, z zaangażowaniem opowiedzieć innym, aby się dobrze słuchało.

Te relacje Selmy, nowo poznane osoby, nowa sytuacja w domu, ucieczka kłującego i krytykującego ptaka z wnętrza, wskazują, że rośnie nam coraz odważniejsza i pełniejsza bohaterka, bogatsza w relacje międzyludzkie, emocje, pozytywne doświadczenia. Udowadnia też, że "można mieć więcej najlepszych przyjaciół", więcej sekretów, wspólnych pasji i osób do przytulania. Okazywanej troski wobec pojawiających się w otoczeniu zwierząt, że one pomagają uczyć się okazywania troski. Selma potrafi upomnieć się prawdy od rodziców, czasu, który gdzieś im przeciekał między palcami i odnowić przygasłą relację, nieznaną dotąd i zupełnie nową dla 9-letniego dziecka.

Ryba o imieniu Fabian

tytuł szwedzkiego oryginału: En fisk som heter Fabian

Ellen Karlsson

ilustracje: Eva Lindström

wydawnictwo Zakamarki, Poznań 2019 

liczba stron: 152